Terapia jest skierowana do osób w dowolnym przedziale wiekowym. Dotyczy przede wszystkim uzależnionych od substancji psychoaktywnych: alkoholu, narkotyków, leków oraz uzależnionych od zachowań takich jak: uzależnienie od Internetu, pracy, nadmiernego porządkowania, seksu, hazardu, kupowania, jedzenia, różnego typu współuzależnienia.
Podział uzależnień powstaje ze względu na ich cel. W leczeniu uzależnień chemicznych celem jest abstynencja od danej substancji np. narkotyki. W uzależnieniach behawioralnych dążymy do zmiany sposobu korzystania z czynności uzależniającej np. nadmierne ćwiczenia fizyczne.
Wspólne w uzależnieniach jest to, że prędzej czy później doprowadzają do pewnych negatywnych konsekwencji i zniszczeń. Niosą one siłę destrukcyjną w różny sposób, w różnych obszarach, z różnym natężeniem, z różną dynamiką. Jednakże prędzej czy później zachowania nałogowe obojętnie czy dotyczą związków chemicznych lub zachowań, wykazują swoją destrukcyjność.
Terapia polega na odblokowaniu osoby uzależnionej, która wcześniej za pomocą wykształconego w sobie nałogu redukowała „coś” czego się boi – czymś co jej szkodzi i w konsekwencji sama się zakleszczała, blokowała.
Decyzja o podjęciu leczenia może budzić w osobie uzależnionej lęk. Jest to lęk przed zmianą i dlatego trudno podjąć tę decyzję.
Elementy pracy w terapii:
- Praca z oporem, który pojawia się przed zmianą,
Każdy pacjent zmagający się z uzależnieniem, będzie reagował oporem, wycofaniem, całym szeregiem mechanizmów obronnych wobec zmiany. Dzieje się tak, ponieważ zmiana u uzależnionego, bądź perspektywa zmiany, czy konieczność zmiany, jest zagrożeniem. Zachowanie nałogowe zaczyna pełnić bardzo istotną, ważną funkcję regulacyjną w życiu człowieka -reguluje emocje, a będąc wpisana w tą emocje stanowi potrawkę behawioralną. Nałóg staje się pewnego rodzaju nawykiem, rytuałem, jest ważną częścią życia wpływającą na subiektywne poczucie koherencji , poczucie skuteczności i szczęścia. - Praca poprzez wskazanie na korzyści emocjonalne jakie daje uzależnienie,
Wszystkie zachowania nałogowe mają sztywny schemat postępowania, co daje złudne poczucie bezpieczeństwa. Terapia polega na zmianie przekonań. Gdyby nie było zysku, nie byłoby zachowania. - Praca nad motywacją,
Aby osoba uzależniona poradziła sobie z nałogiem, musi uruchomić pewien zestaw wiedzy, motywacji , rozumienia tego: dlaczego ja to robię? co ja stracę, jak zostawię nałóg? z czym się będę musiał zmierzyć? Gdy człowiek sobie to uświadomi, jest w stanie wygrać z nałogiem. Motywacja jest nierozłącznym elementem w całym procesie terapeutycznym. - Praca nad mechanizmami uzależnienia,
W każdym uzależnieniu istnieje wzrost tolerancji substancji/czynnika uzależniającego. Pojawia się mechanizm błędnego koła: im więcej tego mam, tym mniej mi to daje, tym więcej tego potrzebuję. W efekcie powstaje mechanizm upośledzenia wzrostu i tolerancji. Każde zachowanie nałogowe w jakiś sposób służy regulowaniu, reagowaniu, radzeniu sobie z pewnym napięciem emocjonalnym, z pewnym zespołem, zestawem emocji, które są napędzane podejmowanymi przez człowieka destruktywnymi zachowaniami.